Ktoś kładzie na wadze 1 winogrono, waga pokazuje 0 kg, zatem cena też 0 zł, zatem czy można je legalnie zabrać bez zapłacenia?

Z takim pytaniem zwrócił się do mnie Czytelnik Dogmatów. Problem można rozwinąć: czy wzięcie 50 osobnych winogron, ważonych pojedynczo, których waga – według wagi – równa się zeru, byłoby wykroczeniem?

Pytanie brzmiało dokładnie tak:

Ostatnio natknąłem się na zagraniczny filmik w internecie, w którym położono 1 winogrono na wagę kasy. Waga nie jest tak dokładna, więc pokazała 0. Później zważono kolejne winogrono i kolejne, i ciągle kasa wskazywała 0, bo pojedyncze ich ważenie nie pokazywało wagi. Zakładając, że winogrona nie były odrywane, ale już leżały luźno, a nie jest nielegalne ważyć rzeczy osobno – czy można mówić tu o kradzieży? W końcu wszystko zostało zrobione ze sztuką jak należy.

Pytanie rozważane na Dogmatach na Facebooku 11.03.2023

Pytanie zawiera istotne doprecyzowanie – co innego zważyć pojedynczy owoc, który już był oderwany, co innego rozerwać kiść winnego grona, by “oszukać” system, czyli zważyć pojedynczo poszczególne owoce i zabrać je wszystkie bez zapłacenia, bo waga wynosiła “0”. To drugie postępowanie na pewno nie byłoby usprawiedliwione.

Sytuacja wydaje się odmienna w przypadku leżącego luzem owocu, który rzeczywiście waży tak niewiele, że waga nie jest go w stanie zważyć. Ale czy na pewno?

Waga winogrona

To, że waga nie jest w stanie wyłapać rzeczy o małej wadze nie oznacza, że winogrono nic nie waży. Gdyby faktycznie 1 winogrono ważyło 0, to również cała ich kiść ważyłaby 0. Skoro jednak cała kiść waży “więcej niż zero”, to również pojedyncze owoce składające się na tę sumę muszą mieć jakąś wagę.

Z pojedynczymi owocami, nawet jeśli leżą luzem, należy więc postąpić analogicznie jak z całą kiścią owoców. Należy jednorazowo położyć na wadze naraz tyle owoców, by waga mogła wykryć ich wagę, a kasa przeliczyć ją na cenę towaru. Mniejszej ilości towaru nie da się “legalnie” kupić (chyba że w porozumieniu ze sprzedawcą, który obliczy wagę pojedynczego owocu inną metodą).

Zważenie niewykrywalnego wagowo winogrona nie uprawnia do jego zabrania bez zapłacenia. 1 owoc też ma wartość majątkową, np. można go dodać pojedynczo do napoju. Zatem jego zabranie bez zapłacenia pokrzywdziłoby właściciela sklepu, zatem byłoby kradzieżą.

Waga czynu

Oczywiście odrębną sprawą jest to, jaka kara należy się za wyniesienie ze sklepu bez zapłacenia jednego pojedynczego winogrona.

Waga towaru zbliżona do zera świadczy o tym, że waga społecznej szkodliwości tego uczynku jest bardzo niska – myślę, że sprawa powinna zakończyć się na policyjnym pouczeniu.

Tak czy inaczej mamy tu do czynienia z wykroczeniem. Jest to czyn zabroniony. Oszukiwanie wagi nie jest oszustwem – ani wagi, ani kasy samoobsługowej oszukać się nie da. Mówimy więc o kradzieży.

Uwaga na kiść

Odrywanie pojedynczych winogron ma jeszcze jeden skutek: uszczuplamy w ten sposób całą kiść.

Oberwanie zbyt dużej liczby pojedynczych winogron może powodować, że cała kiść stanie się niekompletna i mniej atrakcyjna, a przez to niezdatna do sprzedaży. Wówczas może wejść w grę odpowiedzialność za wykroczenie polegające na uszkodzeniu lub uczynieniu niezdatną do użytku całej kiści uszczuplonej o kilka kuleczek.

Dziękuję za pytanie!

Zachęcam do udostępniania linka do tekstu w mediach społecznościowych. Portal Dogmaty Karnisty to zarejestrowane czasopismo, które możesz cytować również w swojej publikacji naukowej. Skorzystaj z poniższego wzoru:

• M. Małecki, Ważenie 1 winogrona: jeśli waga wskaże 0 kg, czy wolno je wziąć za 0 złotych?, Dogmaty Karnisty z 25.05.2023, dogmatykarnisty.pl